We zijn wie we beschermen

Dit soort kleinigheden. Er is namelijk altijd iemand die aan het kortste eind trekt. Drankzucht en je kind in de ellende storten bijvoorbeeld. Je jonge dochters die nu al nagekeken worden door (dronken) mannen. De angst die je dan al om het hart slaat. Het besef dat je plots alles kwijt kan raken. Mensen die in economische crises in schulden belanden, banken die moeilijk beginnen doen.

Altijd maar door jakkeren naar het volgend routineklusje: hoe zou het zijn als je de tijd gegund wordt om over dingen na te denken, ergens bij stil te staan? Zou je leven dan anders zijn? Of zou je de kluts kwijt raken?
Sentimenteel worden van de gekleurde kerstlichtjes en de muziek in de straten en van je dochter die alsof vanzelfsprekend meezingt in het koor, de brok in je keel.
Dit soort kleinigheden dus.

Wat dichtstbij is, zien we zo vaak het moeilijkst

Het zijn de vragen die Bill Furlong – vader van vijf dochters – zich stelt en waar hij met niemand kan, wilt, durft over praten. Maar ‘van piekeren kom je alleen maar in de problemen. Als je iets wilt klaarspelen in het leven moet je bepaalde dingen negeren, anders hou je het niet vol‘, zegt zijn vrouw.

Maar Bill Furlong – zijn moeder jong gestorven, zijn vader onbekend – kan de miserie van anderen niet van zich afzetten. Er gaan verhalen over de wasserette in het klooster waar jonge meisjes werken, ‘maar de mensen zeggen zoveel, aan de helft van wat er gezegd wordt kan je geen geloof hechten want er is in de stad niet bepaald een tekort aan kletsmeiers of onbenullen.’

Het klooster, het was hier stil op de heuvel, maar waarom was het er nooit vredig?

‘Heeft het zin te leven als je anderen niet hielp? Was het mogelijk om jarenlang, tientallen jaren lang, een leven lang, met alles door te gaan zonder ooit de moed te hebben tegen de gevestigde orde in te gaan en kon je jezelf nog wel aankijken in de spiegel.’
Je kan een rivier benijden omdat de onveranderlijke stroming haar onafwendbaar naar de monding voert, terwijl een mens altijd voor een keuze staat. Dat maakt het moeilijk, elke weg brengt je naar waar je wil. Ook al is daar moed voor nodig. Furlong neemt die met beide handen, in het besef dat zijn leven een andere wending zal nemen.

Een dikke turf is niet nodig om dit verhaal te vertellen. Dat is de kracht van Claire Keegan. Wie dit met deze precisie en uiterste empathie weet neer te schrijven, zonder sentimenteel, emotioneel of bitter te klinken, heeft inderdaad genoeg aan een novelle.
Tenslotte:
‘Mensen konden ook aardig zijn’, hield hij zich voor.
Dat dan weer wel.

Nawoord

Dit verhaal is fictie. Niettemin was het de Ierse premier Enda Kenny die in 2013 haar spijt betuigde voor de 10000 – men gewaagt van 30000 – meisjes en jonge vrouwen die in instellingen gevangen gehouden, verwaarloosd en tot (kinder)arbeid gedwongen werden. Velen werden hun baby afgenomen.
Het rapport van de Mother and Baby Home Commission stelde vast dat er de afgelopen jaren in de 18 instellingen die zij onderzochten, 9000 kinderen waren gestorven. Deze instellingen werden beheerd en gefinancierd door de katholieke Kerk in samenwerking met de Ierse staat.

_________
Dit soort kleinigheden – Claire Keegan
Uitg.: NwAdam – vert. Harm Damsma en Niek Miedema
Hardcover – 104 blz – €17,50
Isbn 978 90 468 285 02