Af en toe – koester dat moment – ontdek je een auteur met een boek, dat je ondersteboven haalt. Dat je ademloos en stil achterlaat. Het derde land is zo’n boek.
Karina Sainz Borgo kogelt je neer met woorden en zinnen en een verhaal dat iedereen aangrijpt. Ontzag is wat je als lezer rest. Respect!
Het stof vertroebelde er het licht en de wind geselde je oren; een jammerklacht die opsteeg uit de scheuren in de grond onder onze voeten. Meer nog dan een stevige bries was deze wind een waarschuwing, een zandhoos zo dicht en bevreemdend als waanzin of pijn. Zo zag het einde van de wereld eruit: een stofhoop gemaakt van vergane botten die we in de loop van ons leven achterlieten.
… Een plek waar de oostelijke en westelijke sïerra, goed en kwaad, legende en realiteit, de levenden en de doden, elkaar ontmoetten.
Angst en vergetelheid
Een epidemie komt en viel eerst het geheugen aan door het in de war te brengen en het vervolgens aan te vreten. Bejaarden vielen bij bosjes. De ziekte maakte weerloos en hulde iedereen in angst en vergetelheid. “Lusteloosheid hing in de straten, een wolk van weerzin die de hele stad bedolf.”
Angustias – “meer een klap in het gezicht dan een naam” – wil met haar te vroeg geboren tweeling vertrekken uit de stad. Ze wilde niet dat ze zouden opgroeien in een spookstad. Achthonderd kilometer zouden ze reizen, Angustias en haar man, met de baby’s op hun rug gebonden. ‘God zij met u’, zei een grenswachter. Maar god heeft zich nooit bij hen gevoegd…
De baby’s sterven bij aankomst.
Karina Sainz Borgo schetst een miserabele, afschuwelijke wereld, waar mensen gevlucht zijn en alles verkochten wat ze hadden. Want alles heeft een prijs: medicijnen, een kunstgebit, versleten afgedragen kleding, haar, gouden tanden .. En wie niets meer heeft om te verkopen, heeft uiteindelijk nog het eigen lichaam.
Angustias neemt in een schoendoos haar dode baby’s mee naar een illegale begraafplaats van de levende legende Visitación Salazar, een zwarte vrouw met het hart op de tong die danste, rookte en dronk. Ze droeg haar eigen versie van het Oude Testament voor, maar ze verkocht geen mensen aan smokkelaars en maakte evenmin vluchtelingen tot haar slaaf, zoals de plaatselijke dorpspotentaat. Ze verrichtte geen wonderen, maar was onverzettelijk in haar strijd met deze wereld om de doden een eervolle rustplaats te geven.
Terwijl haar man wegvlucht, verteerd door verdriet, besluit Angustias om te blijven: verbannen uit de wereld van de levenden, leeft ze met de doden.
Als ze ons als beesten behandelen, dan zou ik me ook verdedigen als een beest.
Ze hadden alles van me afgepakt, behalve mijn woede.
De twee vrouwen dienen op te tornen tegen een vijandige omgeving: een corrupte burgemeester, de gewelddadige en nietsontziende landeigenaar die zijn grond terug wil, de pastoor die een perceel beloofd werd maar die plannen heeft om er een nieuwe parochie te stichten met een bingo waar alle dronkelappen hun geld zouden verbrassen aan drugs, sterke drank, vrouwen … Kortom, een wetteloos land, waar alleen de wet van de sterkste heerst en waar moordenaars- en dievenbendes, kinderontvoerders, vrijgevochten rebellen, smokkelaars en mensenhandelaars, ongestoord hun gang gaan.
Rauw en ruw
In een zeer directe stijl schrijft Borgo over haar Venezuela, alsof ze met woede de ellende, de ontberingen, het morele verval blijvend wil doen herinneren. De rozengeur en maneschijn zijn hier iets van een ver verleden.
‘De eerste weken mengde ik cement: een manier om mijn woede te bekoelen tegenover een God die ons liet doodgaan van de honger en geheugenverlies. De mannen gebruikten machetes om hun razernij te botvieren, ik deed het met mijn blote handen. Zo vocht ik mijn eigen oorlog uit en ging ik de strijd aan met de demonen in en buiten mijn hoofd.’
Overleven, waardigheid, legendes en bijgeloof zijn de thema’s van deze roman tegen een achtergrond van vervagende grenzen en mensen die niets meer te verliezen hebben.
Zo laat deze roman een onvergetelijke indruk na en wordt Karina Sainz Borgo, na haar ook al geroemde debuut ‘Nacht in Caracas’, een uniek auteur van wereldformaat.
Het derde land is een niet te missen leeservaring en meteen een topper van 2022.
_________________
Het derde land – Karina Sainz Borgo
Uitg. Meulenhoff – vert. Joep Harmsen
Hardback – 288 blz – € 20,99
Isbn: 978 90 290 9475 7
BOEKZE 