‘Ondanks al onze prestaties en de enorme snelheid in de wetenschappelijke ontwikkelingen van de afgelopen decennia, zijn we nog steeds niet veel anders dan holbewoners die zich ‘s avonds warmen bij het vuur, opkijken naar de sterrenhemel en geen idee hebben wat al die lichtpuntjes betekenen.’
Auteur Jón Kalman Stefánsson grijpt deze bedenking aan om vast te stellen dat de mensheid vanaf het begin der tijden geketend is aan een verkeerd wereldbeeld. De mens in de geschiedenis heeft nooit een juist beeld van de wereld gehad. Uiteindelijk is onze wereld, ons zonnestelsel slechts een klein onderdeel van een gigantisch melkwegstelsel. ‘Wat gisteren voor ons onvoorstelbaar groot leek en zowel God als de eeuwigheid herbergde, blijkt slechts een van de honderden of duizenden andere universums te zijn’.
Dat is een belangrijk gegeven in het boek, omdat de hoofdpersoon aan geheugenverlies lijdt, niet meer weet wie hij is en er dus geen groot verschil is tussen hem en de wereld. Beide immers ‘opgesloten in een sluier van onwetendheid’.
‘Alles moet een naam hebben, moet iets heten, anders wordt het moeilijk om het te beschrijven, het te omhelzen. Ik kus je pas als je mij je naam hebt gezegd.
Ze lacht. Je kunt beslist werelden bouwen op die lach. Hele universums. De God die nooit lacht, kan niet almachtig zijn.
Toch is het geen filosofisch, maar eerder een poëtisch boek. Ook het vroegere werk van Jón Kalman Stefansson kenmerkte zich door een bijzonder poëtische, beeldende schrijfstijl.
En een man met geheugenverlies bekijkt nog meer dan anderen de wereld, alles lijkt nieuw, vreemd, ongrijpbaar. Dat is wat poëzie uiteindelijk is: kijken met verwondering.
_____________________
Jouw afwezigheid is duisternis – Jón Kalman Stefánsson
Uitgeverij: Ambo Anthos, Vert.: Marcel Otten
Hardback, 499 blz, €25,98
Isbn: 978 90 263 5609 4
BOEKZE 